Küresel iktisadi savaşlarda nadir toprak elementleri öne çıkıyor

Ankara

Türkiye Madenciler Derneği (TMD) Çevre Koordinatörü Dr. Caner Zanbak, AA muhabirine, şu an evren gündemini gerçekleştiren Orta Doğu’daki sorunların, Ukrayna-Rusya ile Filistin-İsrail arasındaki çatışmaların ve arsıulusal yıldırı gelişmelerinin yanında “askeri kuvvet metruk konuşu savaşlara” da ilgi edilmesi icap ettiğini söyledi.

Japonya’nın Çin balıkçı teknelerini tutsak alması nedeni öne sürülerek 2010’ların başlangıcında Çin’in nadir toprak elementleri (NTE) ihracatını yasaklamasıyla tetiklenen toptan hammadde ticareti çekişmelerinin mütekâmil devletler ortada bitmeme ettiğine dikkati çekici Zanbak, 10 Ekim 2022’de Amerika yönetiminin çıpır sanayisine milyarlarca dolar destekleme verirken, Çin’in nısıf nâkil endüstrisini sekteye uğratmaya müteveccih birlikte saf şümullü ayaklık yayınladığını aktardı.

Zanbak, bilim prosedür gücü erdemli sentetik zeka çiplerinin Çin’e akışını yavaşlatacak Amerika uygulamalarının yanı sıra, bu çeşit çiplerin üretiminde evren liderlerinden Hollanda’nın da istihsal ekipmanlarının Çin’deki çıpır üreticilerine ihracatına müteveccih ehemmiyetli kontroller getirdiğini hatırlattı.

Son birlikte yılda, Amerika ile ticari sürtüşmeye birlikte hal bulunamayınca, dünyanın birlikte numaralı NTE mücevher üreticisi ve işleyicisi Çin’in NTE cevherlerini boşaltmak ve açmak düşüncesince halihazırda meri uygulayım bilimi yasağına ekleyerek ek engellemeler getirdiğini tabir fail Zanbak, şöyleki bitmeme etti:

“Özellikle sonuç ilkokul yıldır, mütekâmil devletler kabilinden toptan hava değişikliğiyle savaşım kapsamında meri ‘yeşil ekonomik/teknolojik büyüme’ politikaları hasebiyle arsıulusal sürtüşmeler çabucak artıyor. Çin’in nadir toprak metalleri içeren mıknatısların imalatına müteveccih uygulayım bilimi ihracatını ‘ulusal güvenliğin ve amme çıkarının korunmasını’ esbabımucibe namına göstererek yasaklaması, konuşu savaşların en aktüel örneğidir.”

Zanbak, belli NTE elementlerinin rafine madensel formlarının toy çocuk erke istihsal ve motosiklet gücü sağlamada geçer sürekli mıknatısların imalinde en ehemmiyetli hammadde konumunda bulunduğunu vurgulayarak, “NTE’ler dair hammadde konsantrelerinin yanı sıra, bu hammaddeleri el işi uygulayım bilimi transferinin yasaklanması, yeşil erke üretimi ve toy çocuk elektrikli vasıtaların üretimi dair toptan pazarlarda iri rakipler olabileceği tanıdık AB ve ABD’yi adeta birlikte ürkü içerisine sokmuş durumda.” değerlendirmesinde bulundu.

Çin’in uyguladığı bu çeşit dış satım yasaklamalarının çabucak NTE’lerle hudutlu olmadığına ayraç fail Zanbak, “Ağustosta elektronik beyin çiplerinin hammaddeleri bulunan galyum ve germanyum, 1 Aralık’tan buyana da türlü grafit türlerini ve samaryum-kobalt mıknatıslar, neodimyum-demir-bor mıknatıslarla seryum demirkapan ihracatı ve NTE kalsiyum oksiborat üretimine müteveccih teknolojiler de Çin Ticaret Bakanlığı’nın ‘İhracatı Yasaklanmış ve Kısıtlanmış Teknolojiler Kataloğu’na ekleme durumda. Söz konusu kataloğun tamlanan amaçları ortada Çin’in millî güvenliği ve amme çıkarının korunması toprak alıyor.” sanarak konuştu.

NTE cevherlerinin kümeli kıymeti erdemli hammaddelere dönüştürülmesi şart

Zanbak, Eskişehir’in Beylikova ilçesinde kurulan tesisin, NTE cevherlerini “oksit” kimyasalları şekline dönüştüreceğini belirterek, NTE oksitlerinden madensel elementlerin elde edilebilmesi düşüncesince Çin’in şu anda dış satım yasağı getirmiş olduğu henüz ati teknolojilerin kullanılması yahut bu teknolojilerin Türkiye’de de geliştirilmesi icap ettiğini söyledi.

Çin’in bu konudaki dış satım engellemelerinin hammadde tedariki açısından Türkiye’nin imalat sektörüne ehemmiyetli birlikte tesirinin olamayacağını aktaran Zanbak, şunları kaydetti:

“Beylikova’daki organizasyon geliştirildiğinde, bu kıymetli ‘ara mamul’ mütekâmil devletlerin ardında koşacakları birlikte kritik/stratejik hammadde ayrıcalığı kazanacaktır. Bu nedenle, Beylikova’da üretilecek NTE oksitlerinin çabucak birlikte açıklık meful namına ihracatı yerine, Çin müdahale mütekâmil devletlerin Türkiye’de henüz erdemli kümeli kıymetli ‘metalik NTE’ üretimine müteveccih mühim iş birlikleri geliştirmesinde kazanım var.”

Zanbak, benzeri birlikte durumun dü sene ilk yeşil erke istihsal ve tüketimi açısından ehemmiyetli birlikte hammadde bulunan nikel dair Endonezya’da yaşandığına değinerek, “Dünyadaki nikel cevherleri açısından en iri kaynağa cemaat Endonezya’nın işlenmemiş nikel cevherlerinin ihracatını yasaklaması sonrasında, Çin müdahale öbür mütekâmil devletler Endonezya’da madensel nikel istihsal tesisi ihdas etmek düşüncesince milyarlarca dolarlık envestisman yaptı. Benzer birlikte siyasa madensel NTE’lerin üretimi düşüncesince de uygulanabilir.” dedi.

Gün geçtikçe mütekâmil devletlerin eleştiri hammadde temini mevzusundaki ihtiyaçlarının katlanarak artacağına dikkati çekici Zanbak, herhangi birlikte ne derece art kazanıma ciddiyet verilse de katlanarak artacak ihtiyaçların, saf eşme bulunan ülkelerdeki madencilik alanı kabilinden çıkmak durumunda olduğuna ayraç etti.

Zanbak, beyaz zehir cevheri çeşitliliği açısından ince varlıklı bulunan Türkiye’nin potansiyeline değinerek, “Ülkenin eleştiri hammaddeleri muhtemel olduğunca kaba mücevher ihracatı namına ‘katma kıymeti yüksek’ hammaddeler namına ihraç ika politikası izleme etmesinde kazanım var.” sanarak konuştu.

Odakihaber