Deprem sonrası alanda erke sektöründe hep 595,5 milyon dolarlık hasar tahmini
Ankara
Hidroelektrik Sanayicileri Derneği (HESİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Elvan Tuğsuz Güven, 6 Şubat depremleri dolayısıyla amme ve hususi piyasanın erke altyapısına bağlı hasar izale çalışmalarını bitmeme ettirdiğini belirterek, “Deprem alanında erke sektöründe, 123 milyon doları kamuya ve 472,5 milyon doları da hususi piyasaya ilişik peyda etmek neredeyse bütün 595,5 milyon hasar oluştuğu kestirim ediliyor.” dedi.
Güven, AA muhabirine, “asrın felaketi” yerine isimlendirilen Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremleri sonra erke alanının baştan mensur maliyetinin belirleme edilen hasar maliyetinden elan efdal ölçüde olmasının beklendiğini söyledi.
Deprem alanında arazi düzlük 100’den aşkın barajdan birlikte kısmında hasar, bazılarında da bölümsel çatlaklar belirleme edildiğini vurgulayan Güven, “8 barajda az hasar belirleme edildi fakat su sızıntısı gözlenmedi. Çatlak oluşan barajlar beli fakat gine su sızıntısı gözlenmedi. Bazı barajlarda gövdede oluşan yıpranmalar dolayısıyla tedarik gayeli barajdaki su boşaltılarak asgari su seviyesine indirildi.” ifadelerini kullandı.
Halihazırda göletlerde birlikte riziko bulunmadığını tabir fail Güven, laflarını şu şekilde sürdürdü:
“Sızmış olabilecek suyun miktarı ile alakadar müşahede ve ölçümler yapılması amacıyla beceri kontroller ve icraat yapıldı. Geçen sene şubatta Türkiye’de yaşanmış bulunan depremler dolayısıyla amme ve hususi piyasanın erke altyapısına bağlı hasar izale çalışmalarını bitmeme ettiriyor. Enerji altyapısının gelecekteki kıyamet risklerine dayanıklı, erke verimliliği ile hava değişikliğine uzlaşma denli unsurları içeren acemi birlikte iyilikle uygulanması önemli.”
“Deprem öncesinde semt üretimde mihrak merkeziydi”
Güven, depremden etkilenen 11 ilin 2022 sonu bakımından bütün elektrik enerjisi yerleşmiş gücünün 24 bin 476 megavat bulunduğunu ve Türkiye’nin bütün yerleşmiş gücünün yüzdelik 23,6’sını oluşturduğunu bildirdi.
Deprem alanında mevcut 11 ildeki elektrik ısı yayımı hattı uzunluğunun 10 bin 646 kilometre bulunduğunu tamlayan Güven, şu şekilde bitmeme etti:
“Bu geçek Türkiye’deki bütün ısı yayımı hattı uzunluğunun yüzdelik 14,5’ini oluşturuyor. Türkiye’deki bütün dönüştürücü kapasitesinin yüzdelik 10,8’i deprem alanında bulunuyor. Türkiye’de yerleşmiş dümdüz yüzdelik 50’si HES’lerden geliyor. Deprem öncesinde bölge, endüstri üretiminde birlikte mihrak merkezi olduğundan iri tesisler ehemmiyetli birlikte erke taleplerine sahip. Bölge Fırat havzasına DOĞRU bulunduğu düşüncesince bire birlikte sürede ehemmiyetli birlikte elektrik istihsal kapasitesi de mevcut. Afet bölgesindeki 11 ilde bütün yerleşmiş gücü 12 bin 339 megavat bulunan 142 HES bulunuyor. Türkiye genelindeki baraj sayısının yüzdelik 19’u ve hidrolik yerleşmiş dümdüz yüzdelik 39’u kıyamet alanında arazi alıyor. Bölgedeki HES’lerden yılda kısaca 26 bilyon kilovatsaat elektrik üretilmekte olup bu bedel Türkiye hidroelektrik üretiminin kısaca yüzdelik 40’ını oluşturuyor.”
“Barajlar 9 büyüklüğündeki depreme gereğince yapıldı”
Güven, deprem sonrası meydana getirilen ön icraat sonucunda kıyamet bölgesi duyuru edilen 11 ilde TEİAŞ’a ilişik elektrik ısı yayımı tesislerinde bütün 38 milyon dolar, hususi piyasaya ilişik elektrik dağıtma tesislerinde ise bütün 416,7 milyon dolarlık hasarın kestirim edildiğini söyledi.
TEİAŞ’a ilişik elektrik ısı yayımı tesislerinde meydana mevrut hasarlara hızlıca dahil edildiğini özetleyen Güven, şunları kaydetti:
“Geçen sene şubatta Türkiye’de yaşanmış bulunan depremler dolayısıyla amme ve hususi piyasanın erke altyapısına bağlı hasar izale çalışmalarını bitmeme ettirdi. Deprem alanında erke sektöründe, 123 milyon dolar kamuya ve 472,5 milyon dolar da hususi piyasaya ilişik peyda etmek neredeyse bütün 595,5 milyon hasar oluştuğu kestirim ediliyor. Depremin üçüncü gününde erke iletimindeki mesail iri miktarda çözülmüştü. Yaşanan kıyamet sonucunda DSİ’ye ilişik hidroelektrik santral ve barajlarında ağır dava bulunmadığı biliniyor. HES’lerin, tasarımından yapımına ve pres sürecine derece hepsi etaplarda baraj güvenliğinin sağlanması nazik ciddiyete ehil olup kıyamet bölgesindeki depolamalı barajlarda yakut gözlemleri ivedilikle yapıldı. Zaten bu baraj ve ırmak tipi santrallerin yapılabilirlik ve yapım standartları 9 büyüklüğünde depremlere gereğince yapılmıştı.”
Güven, gizil kıyamet bölgelerinde gelecekte kurulması beklenen elektrik istihsal santrallerinin değerlendirilmesi esnasında bu santrallerin afetlerden duygulanım olasılıklarının ve kırık hatlarına bulunan uzaklıklarının dikkate katılması icap ettiğini vurguladı.
Odakihaber