Doğada yetişen mantarlar dair akıllıca tanıdık yanlışlar

İzmir

Türkiye’nin nice durumunda bulunduğu kabilinden bitim teşrin ve aralıkta ortalamanın üstünde yağmur düzlük İzmir ve çevresindeki ormanlık alanlarda, nice küflüce hastalığı şekli ortaya çıktı.

Özellikle hafta sonları toplumsal iletişim araçları üstünden yanında araya mevrut gruplar, doğada küflüce hastalığı aramaya çıkıyor.

Uzmanlar, ağılı mantarlar dair doğaseverleri uyarıyor.

“Türkiye’nin Mantarları” ve “Makro Mantarlar” kitaplarıyla maruf küflüce hastalığı bilimci (mikolog) Jilber Barutçiyan, AA muhabirine, bu sene sonbahardaki iklim şartlarının mantarların verimini artırdığını söyledi.

Türkiye’nin küflüce hastalığı dair aşırı varlıklı yanında coğrafya bulunduğunu vurgulayan Barutçiyan, dinleyerek biber dolması bilgilerle küflüce hastalığı toplayanların risklere özen etmesi icap ettiğini dile getirdi.

Son devirde İzmir etrafında el ortada “çıntar” adına tanıdık küflüce hastalığı türünün bolca tüketildiğini anlatım fail Barutçiyan, “Çıntar, sergen ömrü aşırı endamsız bulunan yanında mantar. Çok tez bozulan yanında mantar. Mantarlar da öteki besin maddeleri kabilinden sinirli oldukları devir zehirlenmelere sefer açıyor. Ölümcül olmasa bile, besin zehirlenmelerine sefer açıyorlar. Bilinçsiz toplanıyor mantarlarımız, bunun düşüncesince de maatteessüf zehirlenmelerle karşılaşabiliyoruz.” dedi.

Halk ortada dolaşan, mantarlar mevzusundaki genellemelerin tümünün kusur bulunduğunu aktaran Barutçiyan, şu biçimde konuştu:

“Mantar toplayanlar ortada ‘Köylüler biliyor.’ kabilinden yanında sesletim de var. Zehirlenmelerin yüzdelik 90’ı kırsaldan geliyor. Bilseler herhalde zat çıkarlarını zehirlemezler. Maalesef yenen, ağılı veya cellat türleri birbirinden fark eylemek düşüncesince tek uygulanan metot, teknik, püf noktası, endamsız sefer sanarak yanında obje yok. Mantarı ilmî yanında netlikle tanımlayıp aktüel yanında fondan yenebilirliğini arama etmiyorsanız, dinleyerek biber dolması bilgilerle mantarı tüketiyorsanız maatteessüf zehirlenme ihtimaliniz aşırı yüksek.”

“Mantardan protein alamazsınız”

Mantarın yanında protein deposu bulunduğunun düşünüldüğünü, bunun da kusur bilim bulunduğunu kaydeden Barutçiyan, şunları söyledi:

“Mantarların hemen kıvamları ete benzediği düşüncesince gün süresince protein deposu adına görülmüşler. Mantarların zarfında elbette ki az oranda da olsa protein var. Fakat bu proteinler insanoğlu vücudu çeşidinden özümsenmeyen türler. Yani ‘Et namına küflüce hastalığı yiyorum.’ derseniz hemen kendinizi kandırırsınız. Protein alamazsınız. Mantarlar hemen birtakımı vitaminler ve birtakımı mineraller açısından aşırı varlıklı yanında besin deposu lakin onun haricinde sert yanında besleyen nitelikleri yok.”

“Uzman nezdinde toplayın”

İzmir’de doğada yetişen mantarlar dair tetkikat karşılayıcı ve küflüce hastalığı alma atölyeleri düzenleyen Sevim Şahin de 20 senedir akademisyenlerle ilmî çalışmalara katıldığını anlattı.

Dünyada 60 bin yöresinde küflüce hastalığı türünün tanımlandığını tamlayan Şahin, Türkiye’de de aşırı sayıda türün bulunduğunu dile getirdi.

İzmir’in bu sene aşırı yağmur aldığını ve sonuç 5 senedir görülmeyen veya aşırı az tanıdık mantarların çıkmaya başladığını kaydeden Şahin, şu biçimde konuştu:

“Yağışların çoğalması ve mantarların bu derece aşırı olması, başta sonuç zamanlarda toplumsal medyada da küflüce hastalığı gruplarının artmasıyla baş başa kepez taş insanoğlu doldu neredeyse. İnsanlar, lazım hesaplı manada gerekse doğada spor gerçekleştirmek düşüncesince küflüce hastalığı toplamaya gidiyor fakat bu zehirlenmelere sefer açabiliyor. En iri sorun, şahısların mantarları, tanımadan, körlemeden ‘Komşum söyledi.’, ‘Köylü tanıyor.’, ‘Biz kızartıp yedik.’, ‘Yumurta kırıp yiyin.’ kabilinden tavsiyelere uyarak yemeleri. En ehemmiyetli obje mantarları yüzdelik 100 tanımadan tüketmemek. Mantarları toplarken behemehâl yanında bilirkişi nezdinde devşirmek gerekiyor. Hobi gayeli foto çekebiliriz, onları gözlemleyebiliriz fakat tüketmeyi düşünüyorsak behemehâl yanında uzmandan iane kabul eylemek gerekiyor.”

“Çok ağılı mantarlar aşırı dobra ıtri ve aşırı içimli olabilir”

Şahin, el ortada nice kusur bilginin dolaştığını anlatarak, laflarını şu biçimde tamamladı:

“Halkımız genel anlamda şu biçimde düşünüyor, ‘Zehirli mantarı sütle kaynatırsak zehri gider.’, ‘Kurutulursa zehri gider.’, ‘Mantarı sümüklü kurt yediyse veya kurtlar yediyse o küflüce hastalığı ağılı değildir.’, ‘Mantarı sim kaşıkla kaynatırsak ve kaşık kararırsa ağılı fakat kaşık kararmazsa zehirsiz.’, ‘Zehirli küflüce hastalığı ile ağılı sıfır küflüce hastalığı borda bordaya yetişmez.’ kabilinden nice akilane tanıdık yanlışlara sahipler. Bu anlamda bunlar elbette ki küflüce hastalığı zehirlenmeleri riskini artırır. Mantarın esprisi yok. Çok ağılı mantarlar aşırı dobra ıtri ve aşırı içimli olabilir. Çok ağılı mantarlar, salyangozlar ve öteki canlılar çeşidinden sevilerek tüketilir. Onlar düşüncesince toksit değil fakat bizim düşüncesince cellat olabilir. Mantarın kurutularak, ayranla yenerek, sütle kaynatılarak zehri giderilmez.”

Odakihaber