Yılın 8 Nisan’daki geçmiş Güneş tutulması sadece ABD kıtasından izlenebilecek

Ankara

Güneş tutulmalarının beraberinde 2024’te gökyüzünde 2 Ay tutulması, 4 süper Ay, 12 dolunay ve 10’dan birlikte tomar meteorit taşı yağmuru görülecek, sene süresince kimi gezegenler gözlemci yapılmaksızın izlenebilecek.

AA muhabiri, 2024’te yaşanacak gök bilimsel vakaları ve gözlemlenebilecek gök cisimleri ile alakalı detayları derledi.

Buna göre, Türkiye’den Güneş ve Ay tutulmalarından yalnızca biri görülebilecek, meteorit taşı yağmurları ve süper Aylar izlenebilecek.

Güneş Sistemi’nin evvel gezegeni Merkür, hanuman ayının evvel günlerinden itibaren gökyüzünde en faziletkâr pozisyonuna erişecek. Bu çağda Dünya ile Güneş arasından geçecek Merkür, Türkiye’den 8 Ocak gün doğumu öncesinde yeni ay biçiminde izlenebilecek.

Yılın evvel dolunayı kısaca “Kurt Dolunayı” 25 Ocak’ta, birlikte ahir dolunay da 24 Şubat’ta görülecek.

“Kar Ayı” ismi da sunulan dolunay, Ay’ın dünyaya en ırak mesafede (yaklaşık 405 bin kilometre) olması nedeniyle “Mikro Ay” kendisine adlandırılıyor.

Güneş tutulmaları

Ay’ın, Dünya ile Güneş arasından geçmesiyle oluşan Güneş tutulmalarının ilki 8 Nisan’da meydana gelecek. Türkiye’den gözlemlenemeyecek birlik Güneş tutulması, Meksika, ABD’nin şarki yerleri ve güneydoğu Kanada’dan izlenebilecek.

Şili ve Arjantin’in güneyinden görülebilecek ikinci tutulma, halkalı gün tutulması biçiminde 2 Ekim’de gerçekleşecek ve Türkiye’den izlenemeyecek.

Ay tutulmaları

2024’ün evvel Ay tutulması 25 Mart’ta, 20 Mart Bahar Ekinoksu (gündüz-gece eşitliği) sonrasındaki “Solucan Ay” sırasında nısıf gölgeli tutulma biçiminde yaşanacak. Kıta Amerika, Antarktika, Alaska ve kuzeydoğu Rusya’dan izlenebilecek tutulma, Türkiye’den görülemeyecek.

İkinci Ay tutulması da 18 Eylül’de zaman 05.14’te başlayıp 06.16’da sona erecek ve modüler tutulma biçiminde gerçekleşecek. Bu tutulma, Kıta Amerika, Antarktika, Afrika, Avrupa, Batı Asya ve güneybatı Rusya’dan seyredilebilecek. Türkiye de bu gök vakasına tanık olacak alanların içre toprak alacak.

“Süper Ay”lar

Ay’ın Dünya’ya en andıran mesafelerde bulunmuş yer aldığı vakitlerde oluşan “süper Ay”lardan ilki olan, ismini Kuzey ABD göl ve nehirlerinde mevcut Mersin balığından düzlük “Mersin Balığı Süper Ayı” (Sturgeon Moon), 19 Ağustos’ta görülecek. Bu dolunaya bire birlikte sürede “Mavi Ay” ismi da veriliyor.

Sonbahar Ekinoksu’na (22 Eylül) en andıran çağda medyana mevrut ikinci süper Ay, “Hasat Dolunayı” (Harvest Moon) ismini taşıyor ve 18 Eylül’de gözlenebilecek.

Üçüncü süper Ay, 17 Ekim’de görülecek ve “Avcı Ayı (The Hunter’s Moon)” kendisine adlandırılıyor.

Yılın sonuç süper Ay’ı da 15 Kasım’da gözlenebilecek. Söz konusu dolunay, “Kunduz Dolunayı (Beaver Moon)” ismini taşıyor.

Meteor yağmurları

4 Ocak’ta Quadrantid (Dörtlük) Gök Taşı Yağmuru izlenebilecek.

Quadrantid Meteor Yağmuru, değme sene 12 Aralık-12 Ocak’ta gerçekleşiyor fakat en derin noktasına bu sene 4 Ocak’ta ulaşacak. Saatte kısaca 120 meteorun izlenebileceği meteorit yağmuru, kudret kirliliğinin az yer aldığı yerlerde şafaktan evvela ve gün batımından sonradan gözlemlenebilecek.

Ocaktaki Quadrantid (Dörtlük) Meteor Yağmuru derhal sonra 21-22 Nisan’da Lyrid (Lir) meteorit taşı yağmurları, Türkiye’den de izlenebilecek. En derin noktasında yağmuru izleyenler, saatte 18’e derece “yıldız kayması” izleyebilecek.

2024’ün ahir dönemlerinde de 5-6 Mayıs’ta Eta Aquarid (Eta Kova), 30 Temmuz’da Delta Aquarid (Delta Kova), 12-13 Ağustos’ta Perseid (Perse) meteorit taşı yağmurları meydana gelecek.

Ekim-kasım devri de meteorit taşı yağmurları açısından ince zengin. 8-9 Ekim’de Drakonid (Ejderha), 21-22 Ekim’de Orionid (Avcı), 12 Kasım’da Taurid (Boğa), 17-18 Kasım’da Leonid (Aslan), 21 Kasım’da Alfa Monocerodit (Tekboynuz) meteorit taşı yağmurları gözlenebilecek.

Gök taşı yağmurları, 13-14 Aralık’ta Geminid (İkizler) Gök Taşı Yağmuru’yla sonuç bulacak. Bu meteorit taşı yağmurlarında saatte 15 ila 120 meteorit görülebilecek.

Diğer felek olayları

23-24 Nisan’da ilkbaharın ikinci dolunayı “Pembe Ay” ismini almaktadır ve teleskopla bakılınca pembe-turuncu tonlarında görülebiliyor.

“Çiçek Dolunayı” 22-23 Mayıs’ta izlenecek, bu dolunaya “Mısır Ekimi Ay’ı” yahut “Süt Ay’ı” isimleri da veriliyor.

Yaz gün dönümü (solstis) bu sene 20 Haziran’da, şita gün dönümü 21 Aralık’ta gerçekleşecek.

21-22 Haziran’da gözlemciler, gökyüzünde “Çilek Ay” denilen dolunayı izleyebilecek.

Merkür, Mars ve Uranüs, temmuzda tün boyu görülebilecek. Merkür, gün batımından elden sonradan bariz ve ince temiz olacak.

Mars ve Uranüs ise “kavuşum” kendisine bildik fenomen sırasında gökyüzünde birbirine andıran görünecek. Dünya’dan andıran görünmesine karşın dü gezegen arasındaki mesafe, 1 bilyon 600 milyon kilometreden birlikte tomar olacak.

Temmuzda gözlemlenebilecek birlikte başka felek vakası da “Buck (erkek geyik)” dolunayı. Söz konusu dolunay, “Gök Gürültüsü (Thunder)” yahut “Saman (Hay) Ay”ı kendisine da adlandırılıyor.

8 Eylül’de Satürn, gökyüzünde Dünya’ya en andıran pozisyonuna doğacak ve örtüsüz gözle üstelik zerrin rengiyle fark edilebilecek fakat kayaç ve buzdan oluşan halkalarının ve 83 uydusundan bazılarının görülmesi düşüncesince gözlemci yahut bakaç gerekecek.

Eylülün birlikte başka hücre çarpan felek olayı, 20 Eylül’de Neptün’ün Dünya’ya en andıran mesafeye gelmesi. Dünya, yörüngesinde ilerlerken 20 Eylül’de Güneş’le Neptün arasına girecek ve dü gezegen arasındaki ara 4,3 bilyon kilometreye düşecek. Gökyüzünde aşırı ıvır zıvır birlikte gözcü bulunan gökçe gezegeni elan dobra görebilmek düşüncesince gözlemci geçişsiz olacak.

12 Ekim ve izleyen haftada “C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS)” akrep yıldızı, Dünya’nın tanıdığından geçecek. Dünya düşüncesince birlikte yıldırma oluşturmayacağı memul akrep yıldızın, Dünya’ya yaklaşmadan evvela Güneş’in etkisiyle eriyip namevcut olma ihtimali de var.

Aralık ayının ehemmiyetli gök bilimi vakalarından biri de Jüpiter’in Dünya’ya en andıran pozisyona gelmesi. 6 Aralık’ta Jüpiter ile Dünya arasındaki uzaklık, kısaca 610 milyon kilometre olacak. Bu çağda Jüpiter, gökyüzünde başka yıldızlar derece temiz görülecek fakat gezegenin 95 uydusundan kimilerini görebilmek düşüncesince gözlemci yahut bakaç mukteza olacak.

Aralıkta akşam ezanı karanlığı ile şafak ortada Venüs, Mars ve Neptün de mütebeddil senelerde gözlemlenebilecek.

Odakihaber